Doorstart en herstructurering

1. Laat u goed adviseren

Als het niet goed gaat met (onderdelen van) uw onderneming is het doen van een doorstart inmiddels een geaccepteerde vorm van herstructurering. Wel luistert het zeer nauw wanneer u iets doet, wat u doet en hoe u het doet. Deskundige begeleiding is daarom een noodzaak.

2. Hoe werkt het?

a. voorbereiding

Samen met uw accountant en advocaat maakt u een plan. Een doorstart is steeds gericht op het redden van gezonde onderdelen van uw onderneming. In de voorbereiding wordt vastgesteld welke dat zijn, om welke activiteiten het gaat, welke markten, producten, welke leveranciers en klanten daarmee samenhangen.

Een financieringsplan is een belangrijk onderdeel. Vaak is een andere bank nodig voor het verstrekken van een nieuw krediet; financieringsbehoefte bestaat niet alleen voor continuering van uw onderneming na de doorstart maar ook voor het betalen van een koopsom aan de curator voor de activa.

Tevens wordt stilgestaan bij werknemers. Eén van de belangrijke redenen voor een doorstart is het snel kunnen inkrimpen van uw personeel. Bij de doorstart na faillissement behoeven werknemers van de onderneming niet te worden overgenomen. Evenmin is een ontslagvergunning vereist of een ontslagvergoeding verschuldigd. Wel moet hierbij nadrukkelijk de kanttekening worden gemaakt dat het enkel lozen van personeel als reden voor een (doorstart na) faillissement er toe kan leiden dat werknemers (met succes) in verzet komen tegen het faillissement.

Een goed taxatiebureau taxeert de activa die u wilt overnemen, zoals inventaris, machines, voorraden, rijdende voertuigen et cetera. Dit taxatierapport bespoedigt de onderhandelingen met de curator in een later stadium en het geeft u een goede leidraad voor het bepalen van de aan te bieden koopsom door de doorstarter aan de curator.

De transactie die in het faillissement met de curator in het kader van een doorstart wordt gesloten, is een activa-transactie. U neemt het actief (of delen daarvan) van de failliete boedel over tegen betaling van een koopsom. Dit actief wordt ondergebracht in een nieuwe rechtspersoon (de doorstarter).

In deze voorbereidende fase geven we tevens advies over zaken zoals bestuurdersaansprakelijkheid, pauliana, melding betalingsonmacht, deugdelijkheid van de boekhouding, deponering van de jaarverslagen bij de Kamer van Koophandel en de consequenties daarvan.

b. timing is belangrijk

Na de voorbereidende fase is het van belang het juiste moment te kiezen voor indiening van de eigen aangifte tot faillietverklaring door de onderneming. Een goede timing is zeer wezenlijk voor het welslagen van een doorstart. Indien de bestuurder te lang doorwerkt dan kan dit tot aansprakelijkheid van de bestuurder leiden indien hij nog handelt terwijl hij weet dat aan de leveranciers niet meer kunnen worden voldaan. Wordt te snel een aanvraag ingediend dan kan het zijn dat nog niet alle voorbereidingshandelingen zijn verricht. U heeft maar één kans voor een geslaagde doorstart.

c. verzoek tot faillietverklaring op eigen aangifte

Het is de vergadering van aandeelhouders die de bestuurder formeel opdraagt een faillissement van de onderneming (vennootschap) aan te vragen (eigen aangifte). Het verzoekschrift daartoe kan door u als bestuurder op ieder moment worden ingediend bij de rechtbank (uiteraard met bijstand van uw advocaat) in het arrondissement waar de onderneming is gevestigd, de statutaire vestigingsplaats. De dinsdag daarop volgt uitspraak en wordt een curator aangesteld. Wie dat is, is van te voren niet bekend.

d. het contact met de curator

De curator zal direct na zijn benoeming een eerste bespreking met de bestuurder voeren. Die eerste bespreking is er vooral op gericht zo snel mogelijk grip op de zaak te krijgen. De curator wint informatie in over de achtergrond van het faillissement; de financiële positie van de onderneming, de administratie, de omvang en samenstelling van de activa, het personeel, debiteuren, onderhanden werk, lopende opdrachten en vormt een beeld van directe maatregelen die moeten worden getroffen. Hij vraagt tevens naar mogelijkheden voor een doorstart. U moet er wel rekening mee houden dat de curator enige tijd nodig heeft zich te oriënteren, maatregelen te treffen voor het goed laten verlopen van het faillissement en voor het veiligstellen van de boedel. De curator nodigt, ook al legt u een goed onderbouwd plan voor een doorstart op tafel, ook andere kandidaten uit om te spreken over een doorstart.

f. onderhandelingen curator en contract

De curator zal met u en de andere kandidaten in onderhandeling treden en is er op gericht de hoogste prijs voor de doorstart (activa) te realiseren. Dit is hij vanuit het belang van de crediteuren verplicht te doen. De bodem- of in ieder geval de richtprijs is de getaxeerde waarde.

De transactie die u met de curator aangaat wordt neergelegd in een activa-overeenkomst; overname van inventaris, machines, voorraden, voertuigen, debiteuren, contracten, intellectuele eigendomsrechten, klantenbestanden (contactgegevens), personeel, lopende opdrachten, goodwill, et cetera. Houd u er rekening mee dat de curator geen enkele garantie geeft bij wat u koopt en dat hij een vrijwaring van u zal verlangen voor aanspraken van derden. Onderhandelingsruimte is er op andere punten natuurlijk altijd. Ook in de onderhandelingen staat uw advocaat u bij of voert de onderhandelingen voor u.

e. pre-pack en doorstart

In het afgelopen jaar is een nieuw instrument ontstaan; de pre-pack. De pre-pack houdt kortgezegd in dat al vóór de faillissementsaanvraag door de rechtbank een beoogd curator wordt benoemd (en een beoogd rechter-commissaris). De beoogd curator kan al in de voorfase meekijken met het beoogde doorstartplan. Het daadwerkelijk onvoorwaardelijk goedkeuren van de doorstart en het daadwerkelijk aangaan van een activa-overeenkomst in de pre-faillissementsfase is echter niet mogelijk. Het sluiten van een activa-overeenkomst gericht op een doorstart kan pas nà faillissementsdatum. Dat geldt zowel voor de pre-pack als voor de hier besproken doorstart.

3. Voordelen doorstart

Het belang van een doorstart is gelegen in het kunnen behouden van (delen van) de onderneming, het behoud van werkgelegenheid en het behoud van de onderneming vanuit maatschappelijk perspectief. Dat het in Nederland zo’n succesvol bestaan kent heeft te maken met het gegeven dat inkrimping van het personeel op zeer korte termijn mogelijk is bij een doorstart zonder de noodzaak een ontslagvergunning aan te vragen. Het succes heeft tevens te maken met de professionaliteit die curatoren door de jaren heen hebben ontwikkeld om een doorstart na de faillissementsuitspraak goed en snel, zowel in hun rol van curator als in hun rol van advocaat (adviseur), te realiseren.

4. Kanttekening bij deze route

U dient zich te realiseren dat u als gevolg van de faillietverklaring en de aanstelling van een curator de grip op de onderneming kwijt bent. Niet zeker is dat een curator de onderneming aan u verkoopt. Biedt een andere partij een hoger bedrag dan zal de curator de onderneming aan die partij verkopen. Bereidt u dus goed voor op het uitbrengen van een aantrekkelijk en goed onderbouwd bod op de onderneming.

Ook dient u zich te realiseren dat een faillissement een geheel eigen dynamiek heeft. Alle betrokken partijen (klanten, werknemers, crediteuren, debiteuren, verhuurders, bestuurders, aandeelhouders, et cetera) hebben hun eigen belangen en gaan op hun eigen wijze om met het feit dat de onderneming in staat van faillissement verklaard is. Zowel rationeel als emotioneel. Ook op die bijzondere dynamiek dient u zich voor te bereiden.

5. DVAN heeft specialisten op dit gebied in huis  

DVAN heeft één van de grootste insolventiepraktijken van Rotterdam. Wij begeleiden veel transacties zowel binnen als buiten een faillissement in de rol van curator en in de rol van advocaat (adviseur) voor de koper of de verkoper. Graag staan wij u bij in uw traject van een doorstart.

Wilt u meer informatie over een doorstart, neem dan contact op met mr. Jorin Hagendoon.